Top 15: niedocenione jaktajmery

Po ostatnim topsrylionie poświęconym przyszłym klasykom spadło na mój kudłaty łeb kilka gromów. Bo gdzie to, gdzie tamto, gdzie owamto, dlaczego jest to a tamtego nie ma. Odpowiedź zasadniczo brzmiała "bo tak", bo to jest moje miejsce, moja lista, a jak się nie podoba to bardzo mi z tego powodu wszystko jedno. Jednak zastanowiłem się głębiej i doszedłem do wniosku, że ze jedną czy dwie rzeczy można było zrobić inaczej (zabrakło choćby Priusa I, co do którego wyszedłem z założenia, że już jest youngtimerem, ale jednak jest sporo za młody, przynajmniej w wersji z kierownicą po lewej). Poza tym padały regularnie pytania o dwa modele - a ja twardo odpowiadałem, że one wg mnie już są jaktajmerami.

I zdania nie zmieniłem do dziś.

Tak czy owak - przebąknąłem, że zrobię topsryliona z autami, które już zasługują na miano młodych klasyków, ale jeszcze nie wszyscy to zauważyli. Przyszła zatem pora dotrzymać obietnicy, tym bardziej, że już w sobotę odbędzie się rozpoczęcie sezonu Youngtimer Warsaw.

Zapewne w kwestii paru propozycji będą dyskusje, będzie oburzenie, będą zapewne kłótnie, "Basista się nie zna" i insze gorzkie żale. Może i się nie znam, ale mam swoje zdanie. I całkowicie się z nim zgadzam. Choćby dlatego, że mam rewelacyjny gust. Kierując się nim wybrałem 15 modeli, które według mnie już są youngtimerami, ale wciąż nie są tak przez większość ludności postrzegane, lub też można wyrwać je zaskakująco tanio. Dlatego nie znajdziecie tu np. Krokodyla czy E30, których jaktajmerski status nie budzi czyichkolwiek wątpliwości, zaś dobre egzemplarze potrafią kosztować sporo. Celowo pominąłem również samochody z krajów RWPG, gdyż z automatu stają się "klasykami sentymentalnymi", choć de facto Skoda 105/120 jak najbardziej mogłaby się tu załapać - jednak nie ma jej z wyżej wymienionego powodu, przepraszam, Ojcze Baldwinie. Nie znaczy to, że jej nie doceniam. Starałem się trzymać podobnych zasad, co w zestawieniu przyszłych klasyków, tylko raz nie udało mi się wytrwać przy zasadzie tylko jednego modelu danej marki.

Tylko wciąż nie jestem pewien samej kolejności. Zapewne zaraz po opublikowaniu będę pluł sobie w brodę, że nie poustawiałem tego inaczej.

Pewien jestem w zasadzie jedynie 15 miejsca. Czyli tego, które zapewne zaraz wywoła oburzenie. No i pierwszego.

15. Audi 80 B3

Tak, to już jest youngtimer. I tak, to wciąż jest najzwyklejszy daily driver, na spółkę z nowszym B4 główny wół roboczy całego Podlasia. Dlaczego zatem tu jest?

Spójrzcie na niego. Tak, wiem, zwykłe, niemalże niezauważalne dla większości B3. Ale... ta sylwetka nie razi. Wciąż prezentuje się całkowicie normalnie, mimo tego, że ludność po raz pierwszy zobaczyła ten model w 1986 roku. Do tego ta właśnie linia, te proporcje z krótkim tyłem i układem okien, to wszystko jest kontynuowane w kolejnych generacjach A4. Tak - obecne A4 B8 jest w prostej linii spadkobiercą 80 B3, przede wszystkim stylistycznie.

Do tego razem z "cygarem" C3 był to model przełomowy dla Audi. To od tych właśnie generacji 80 i 100 zaczęło się mozolne doganianie Mercedesa i BMW. Tego, do czego to doprowadziło, litościwie nie skomentuję, ale za to przyznaję bez bicia: spokojnie mógłbym jeździć Audi 80 na co dzień.

14. Lancia Y

To jest już youngtimer? Tak młody? Owszem, jest - a wiek Ypsilona jest w zasadzie jedynym powodem, dla którego jest on dopiero na 14 miejscu. 

Lancia Y to samochód dość wyjątkowy - otóż było to jedno z pierwszych popularnych małych aut premium. Jasne, próby były i wcześniej, nawet sporo (Riley Elf/Wolseley Hornet, anyone?), ale dopiero właśnie mała Lancia odniosła względny sukces w segmencie, w którym dziś Audi A1 pierze się po maskach z aktualnym Mini. Do tego świetna linia, fantastyczna, pokryta tkaniną deska rozdzielcza i ponad 100 (PONAD STO!!!) kolorów do wyboru.

Poza tym - jeśli można spotkać takiego na czarnych i/lub gnijącego wrastającego, jest to jaktajmer. Kropka.

13. Suzuki Samurai

Jedyna terenówka w tym zestawieniu. Acz to właśnie samochody terenowe mają tendencję do stawania się klasykami za życia - vide Land Rover Defender czy Land Cruiser serii 40.

Nie wiem, czy wiecie, ale Samurai (który zresztą nosił jakieś 6439342027 nazw na różnych rynkach w różnym czasie) został zaprezentowany w 1981 roku, co czyni go drugim najstarszym modelem w tym zestawieniu. Mimo to, w trudnym terenie nadal jest w stanie porządnie skopać tylny zderzak wielu młodszym i mocniejszym konkurentom. Już od dawna stanowi klasykę off-roadu - nic nie stoi, by stał się klasykiem i poza terenem.

12. Fiat Tipo

Samochód roku 1990. Dość nietypowa sylwetka, wyposażone w cyfrową deskę rozdzielczą wersje DGT (BORZE, MIŁOŚĆ) i rdza. Dużo rdzy. I różnych awarii. Dlatego znalezienie jeżdżącego Tipo, szczególnie w przedliftowej wersji, jest równie łatwe, co przyspieszenie Pandą Selecta do setki. Rzadkość występowania w połączeniu z faktem, że jest to kawał całkiem ciekawego żelaza, może dać tylko jeden wynik: youngtimer.

Zresztą siostrzana Tempra też się tu łapie - acz zostało ich nieco więcej.

11. Ford Sierra

Gdy w 1982 roku zaprezentowano Sierrę, publika była nieco zaskoczona - różnica między nowym modelem a kanciastym, konserwatywnym, nieco amerykańskim w formie poprzednikiem, czyli Taunusem, była dramatyczna. Teraz też nietrudno dostrzec różnicę: Taunus to pełnoprawny klasyk (i słusznie), zaś Sierra - poza rzadkimi i drogimi wersjami Cosworth - to złom. Błąd. To tak naprawdę bardzo fajny pomysł na niedrogie RWD, które już w pełni zasługuje na tytuł youngtimera. 

10. Mercedes 190

O W201 napisałem już sporo - wszak miałem z nim nieco do czynienia przez tydzień. Powtórzę zatem tylko jedno: to wspaniały samochód. WSPANIAŁY. I tak, jak 80 B3 (którego był konkurentem), praktycznie się nie zestarzał, będąc jednocześnie przełomowym modelem dla Mercedesa. Tak, wyposażone w groteskowy bodykit i ohydne spoilery Cosworthy (czyli wersje sportowe przygotowane przez tę samą firmę, która zajmowała się najmocniejszymi Sierrami a potem Escortami) kosztują pieniądze równie absurdalne co ich stylistyka. I owszem, "cywilne" stodziewięćdziesiątki w dobrym stanie również nie należą do tanich. Ale to dlatego, że to wciąż doskonałe, niezawodne, komfortowe auta do jazdy na co dzień. Jako o klasykach nikt o nich jeszcze nie myśli. A szkoda.

9. Citroen BX

W przeciwieństwie do aut na poprzednich miejscach, BX jest już uznawany za youngtimera (i tylko dlatego nie znajduje się na wyższym miejscu). Ale... tak naprawdę tylko przez cytryniarzy. Dla reszty to jakiś dziwny grat, taki trochę zgrabniejszy Polonez, won mi z tym złomem. A przecież to samochód na wskroś ejtisowy, szczególnie w coraz rzadszych wersjach przedliftingowych. Niezwykle ciekawe, fajne auto, które można mieć za niewielkie w stosunku do jego wartości i potencjału pieniądze. Poza tym to hydropneumatyk, co z automatu czyni go zajebistym.

8. Alfa Romeo 145

Tak, jakaś Alfa musiała się tu znaleźć. Dlaczego 145? Bo na 156 jeszcze troszkę za wcześnie (choć już niedługo), 155 była jednak mniej ciekawa (nie licząc oczywiście QV), zaś 33 to już bezdyskusyjny klasyk. To 145 była ostatnim modelem Alfy, w którym można było mieć wywodzącego się jeszcze z Alfasuda boxera. Padacznego co prawda, ale można było. No i spójrzcie na ten tył. MATKO BOSKO KOCHANO. To dzięki niemu 145 jest znacznie fajniejszym youngtimerem, niż siostrzana 146.

7. Mazda 121

Nie kryję: uwielbiam tę generację 121, zwaną jajeczkiem. Jest po prostu przeurocza. To motoryzacyjny pluszak, będący stylistycznym spadkobiercą Citroena 2CV. Do tego totalny absurd: mikrosedan segmentu B, z małym, słabo dostępnym bagażnikiem. Coś wspaniałego. Najlepsze jest to, że można taką wyrwać za grosze. Polujcie na wersję z faltdachem!

6. Toyota Previa

Prawdziwy statek kosmiczny do przewozu rodziny. Obłe kształty z krótkim przodem, silnikiem pod podłogą i paroma przerażającymi pod względem serwisowym (choć na szczęście niezawodnymi) rozwiązaniami. Absolutna klasyka lat 90. Fantastyczny samochód, którym można zarówno wozić zasoby ludzkie czy dobra materialne, jak i pojawiać się na zlotach. Bo tak, jak na moje to już można.

Jedynym powodem, dla którego Previa nie znalazła się wyżej, jest...

5. Pontiac Trans Sport

Też statek kosmiczny dla rodziny i jej klamotów, tyle, że z USA. I był wcześniej. Owszem, to Chrysler spopularyzował rodzinnego vana swoim Voyagerem, ale to Trans Sport jest najbardziej wyjątkowym przedstawicielem swojego segmentu. Naziemny Enterprise z poszyciem z tworzyw sztucznych. Poproszę 3.8 z gaziorkiem.

4. Fiat Panda

Kolejne jeździdło, z którym miałem sposobność się zaprzyjaźnić. I zakochałem się.

Przyznaję, że nad Pandą I troszkę się zastanawiałem - wszak nikt z Was nie ma wątpliwości co do jaktajmerskości tego modelu. No ale właśnie - nikt z Was, ewentualnie z uczestników zlotów, rajdów Złomnika czy Stada Baranów i generalnie miłośników starszej motoryzacji. Dla reszty ludzi to szpetny złom, dla Włochów zaś - absolutnie normalny dupowóz na co dzień. Ta ostatnia cecha udowadnia, że jest to fantastyczna konstrukcja, która (poza blachą) świetnie wytrzymuje próbę czasu, zaś fakt, że wciąż można wyrwać Pandziochę za groszę, sprawia, że nie tylko ma ona tu swoje miejsce, ale i nie może znaleźć się niżej.

3. Renault Twingo

Panie i Panowie, pierwsza trójka.

Na najniższym stopniu podium mamy pocieszne francuskie jajko. I to właśnie ono najczęściej pojawiało się w Waszych pytaniach, pretensjach i gorzkich żalach. "CZEMU NIE MA TWINGO, HURRR DURRR". Otóż nie było go w zestawieniu przyszłych klasyków, gdyż ono już jest youngtimerem. Przynajmniej wczesne wersje. Niezwykle charakterystyczny, przesympatyczny kształt, genialne rozwiązania we wnętrzu, przedziwna deska rozdzielcza (chyba pierwsza tego typu na świecie) - a to wszystko można kupić za 2-3 tysiące. Bardzo youngtimer, bardzo niedoceniony.

2. Volvo 340/360

Ksiądz Bolczyk. Lutosławski. Fi. Wszystkie te legendarne postaci łączy jeden samochód: Volvo serii 300. Na pozór zwykły, kanciasty sedan lub liftback. Ale... czy na pewno? Otóż nie. Na pewno nie zwykły. Pokażcie mi inny model z tamtych lat, który można było mieć z bezstopniową skrzynią CVT (ba, z początku był dostępny tylko z taką). Pokażcie mi inny samochód z osią De Dion na resorach piórowych. Pod dość skromną powłoką kryło się wymyślone przez Holendrów z DAF-a czyste wariactwo. I możesz mieć takie wariactwo już za k. 1000 zł.

Srebrny medal, zdecydowanie.

Bo na złoty zasługuje tylko jedno auto.

1. Peugeot 205

Jeden z najgenialniejszych przedstawicieli segmentu B w historii. Legenda rajdów a jednocześnie mistrz miejskich zakamarków. Praktyczny, zwinny i niesamowicie sympatyczny. Do dziś - według mnie - wzorzec metra w swojej klasie. W fantastycznej (i - chyba jako jedyna - docenionej) wersji GTI zarżnięty przez młodych gniewnych, w dyzlu zakatowany przez wąsatą część społeczeństwa wożącą deski i cegiełki, z małymi benzyniakami zamęczony przez grzyby. Dziś możesz mieć go za grosze - nawet ładne cabrio kosztuje niewiele. A bardzo, bardzo warto - nie tylko dlatego, że wedle Dobrze Poinformowanych Źródeł to ostatni moment na wyrwanie dwieściepiątki w dobrej cenie. Warto przede wszystkim po to, by mieć cholernie dobre miejskie jeździdło, które zajebiście robi swoją robotę. A już za chwilę na zlotach będą przed nim klękać.

Już za chwilę, serio.

Tymczasem ciekaw jestem, które z tych aut zobaczymy w sobotę pod Narodowym.

Dobranoc.